Raty malejące, a może stałe – które z nich wybrać?

Przed zaciągnięciem zobowiązania w postaci kredytu hipotecznego należy najpierw podjąć kilka ważnych decyzji, dotyczących nie tylko kwoty kredytu, ale też okresu kredytowania (przy uwzględnieniu posiadanej zdolności kredytowej) czy rodzaju oprocentowania. Przyszły kredytobiorca musi też wybrać model spłaty – czyli zdecydować, czy woli płacić raty malejące, czy stałe.

Raty malejące czy równe – jaka jest różnica?

O ile większość osób planujących wzięcie kredytu hipotecznego zdaje sobie sprawę z tego, że musi wybrać między zmiennym a okresowo stałym oprocentowaniem, o tyle nie wszyscy mają świadomość, że konieczne jest również dokonanie wyboru między ratami malejącymi a stałymi. Różnica pomiędzy tymi dwoma modelami spłaty dotyczy wysokości raty miesięcznej, ale też udziału kapitału w racie.

Raty malejące – czym są?

Czym jest rata malejąca? W tym modelu spłaty wysokość raty maleje wraz z upływem czasu. Jest to możliwe dzięki temu, że udział kapitału w każdej racie rozpisanej w harmonogramie jest taki sam. To natomiast oznacza, że z biegiem czasu kapitał pozostały do spłaty znacząco się zmniejsza – a wraz z nim można zaobserwować znaczący spadek odsetek (naliczanych właśnie od kapitału pozostałego do spłaty).

Należy jednak podkreślić, że wysokość raty malejącej na samym początku spłacania zobowiązania może zaskoczyć – jest ona wtedy zazwyczaj znacząco wyższa niż rata równa, i to przy założeniu, że kredyt jest udzielany na tę samą kwotę i na tych samych warunkach, jeśli chodzi o pozostałe parametry.

To może Cię zainteresować: Umowa kredytowa – z czego się składa i na co zwrócić szczególną uwagę?

Raty równe – czym są?

Rata równa, co wskazuje sama nazwa, jest stałej wysokości podczas całego okresu kredytowania – a przynajmniej zgodnie z harmonogramem spłaty dołączonym do umowy kredytowej. W przypadku raty równej należy pamiętać, że jej wysokość może być uzależniona również od zmiany poziomu wskaźnika referencyjnego WIBOR, jeśli kredytobiorca zdecyduje się na kredyt ze zmiennym oprocentowaniem. Z tego względu w praktyce rata równa najprawdopodobniej nie będzie takiej samej wysokości do końca okresu kredytowania; może zarówno spaść, jak i wzrosnąć.

Nieco łatwiej jest oczywiście, jeśli kredytobiorca wybierze kredyt ze stałą stopą oprocentowania. W takim wypadku należy jednak pamiętać o tym, że banki w Polsce co do zasady udzielają kredytów z okresowo stałą stopą procentową – co oznacza, że po okresie wskazanym w umowie, bank zaproponuje kredytobiorcy nową ofertę, a wysokość oprocentowania (i tym samym raty) może ulec zmianie.

To, czy przyszły kredytobiorca powinien wybrać raty stałe, czy zmienne, zależy m.in. od tego, czy jest gotów podjąć ryzyko związane z wysokością miesięcznej raty – i czy jego zdaniem stopy procentowe będą w najbliższych latach spadać, czy rosnąć. Należy jednocześnie podkreślić, że nawet najbardziej realistyczne prognozy mogą ostatecznie się nie sprawdzić – co oznacza, że jeśli ktoś zdecyduje się na zmienne oprocentowanie w nadziei na cięcia stóp, może ostatecznie się rozczarować.

Przeczytaj: Symulacja kredytu hipotecznego: jakie informacje możesz w niej znaleźć?

Raty kredytu malejące czy stałe – co wybrać?

Wybór modelu spłaty jest niezwykle istotny; to od niego zależy m.in. to, jaki będzie całkowity koszt kredytu. Osoby, które wybiorą raty malejące, będą mogły cieszyć się niższym kosztem odsetkowym; z drugiej strony nie da się jednak ukryć, że w początkowym okresie kredytowania będą płacić wyższe raty niż gdyby zdecydowały się na raty równe.

Warto też podkreślić, że z tego względu raty równe gwarantują kredytobiorcy większy komfort – i lepiej chronią jego bezpieczeństwo finansowe, zwłaszcza jeśli kredytobiorca wybrał jednocześnie zmienne oprocentowanie. Przy zmiennej stopie procentowej zarówno rata malejąca, jak i rata równa wzrosną, jeśli podniesione zostaną stopy procentowe i wzrośnie wskaźnik referencyjny; w przypadku raty malejącej wzrost ten będzie jednak znacznie bardziej bolesny.

Nie da się też ukryć, że raty malejące nie będą dostępne dla każdego przedsiębiorcy – potrzebna jest odpowiednia zdolność kredytowa, wyższa niż w przypadku rat równych. Swoją zdolność kredytową można wstępnie sprawdzić przy pomocy kalkulatora zdolności kredytowej. Dla osób, które dopiero planują zaciągnięcie zobowiązania finansowego, pomocne mogą być również takie narzędzia jak porównywarka kredytów hipotecznych czy – w przypadku zobowiązania gotówkowego – kalkulator rat kredytu gotówkowego.

Ostateczna decyzja o wyborze modelu spłaty kredytu powinna być zatem dobrze przemyślana – i uwzględniać m.in. sytuację finansową kredytobiorcy, jego bezpieczeństwo finansowe i całkowite koszty kredytu. Przy wyborze konkretnej oferty można posiłkować się rankingiem kredytów hipotecznych.