Jak udokumentować i o czym pamiętać, gdy mowa o wkładzie własnym?

Wkład własny, w przypadku kredytu hipotecznego, jest zawsze wymagany. Obowiązek oraz zasady jego wniesienia nakłada Rekomendacja S wydana przez Komisję Nadzoru Finansowego. To dokument, z którym warto się zapoznać – ale dla ułatwienia zebraliśmy w poniższym artykule najważniejsze informacje o wkładzie własnym. Wyjaśniamy między innymi, jak go udokumentować, jaki jest minimalny i maksymalny wkład własny oraz co może nim być.

Wkład własny to nie tylko gotówka

Na początku warto zaznaczyć, że wkład własny może zostać wniesiony nie tylko w postaci gotówki. Choć przelew własnych oszczędności jest zdecydowanie najpopularniejszy (co istotne – nie wpłaca się go bankowi, tylko sprzedawcy nieruchomości), to na poczet wkładu własnego można również wnieść:

• Działkę budowlaną – a dokładniej jej wartość ustaloną przez rzeczoznawcę.
• Ziemię rolną – podobnie jak w przypadku działki budowlanej, chodzi tutaj o wartość ziemi, którą wycenia rzeczoznawca.
• Nieruchomość – znowu: wkładem własnym staje się kwota, na jaką rzeczoznawca wyceni wartość mienia. Może chodzić o nieruchomości różnego rodzaju, pod warunkiem że nie są obciążone hipoteką.
• Obligacje – wkładem własnym może być od 50 do nawet 100 proc. ich salda.
• Akcje – w tym przypadku jako wkład można wnieść maksymalnie 50-60 proc. wartości tych papierów wartościowych.
• Fundusze emerytalne – czyli środki odkładane w ramach IKE oraz IKZE. Co istotne, stanowią zabezpieczenie kredytu, nie są zatem dosłownie wypłacane z kont na poczet wkładu własnego.
• Środki z PPK – można je wypłacić na wkład własny nawet w całości, ale pod warunkiem, że posiadacz rachunek PPK nie ma jeszcze 45 lat. Pieniądze trzeba będzie jednak zwrócić (bez odsetek).
• Książeczkę mieszkaniową – choć obecnie już się jej nie prowadzi (była popularna w okresie PRL), to osoby, które wciąż mają na niej „przechowane” pieniądze, mogą je wykorzystać na wkład własny. Warunkiem jest jednak złożenie wniosku o wydanie zaświadczenia o wysokości środków zgromadzonych na książeczce.

Rozglądasz się za kredytem? Sprawdź ranking kredytów hipotecznych

Jeśli decydujesz się jednak na wniesienie wkładu własnego w postaci gotówki i zastanawiasz się, czy możesz wykorzystać w tym celu pożyczkę, to odpowiedź brzmi: wyłącznie od rodziny lub znajomych. Wpłatą własną może być zatem darowizna lub nieoprocentowana pożyczka od bliskich, ale trzeba wydać oświadczenie, że pieniądze nie pochodzą z innego kredytu lub pożyczki bankowej.

Ponieważ każdy z powyższych „typów” wkładu własnego wiąże się z charakterystycznymi dla siebie wymogami, poświęciliśmy tej kwestii osobny artykuł: Co może być wkładem własnym?

Jak udokumentować posiadanie wkładu własnego do kredytu?

O tym, jak należy udokumentować posiadanie wkładu własnego do kredytu, decyduje postać wkładu oraz wewnętrzne regulacje banku. Przedstawimy podstawowe metody dokumentacji dla przykładowych typów wpłat własnych:

• Gotówka – bank będzie potrzebować wyciągów z kont bankowych z określonego okresu, zwykle 3-6 miesięcy, które potwierdzają, że zgromadzone środki umożliwiają pokrycie wkładu własnego.
• Darowizna – potwierdzenie otrzymanego przelewu, czasem może być też wymagana umowa darowizny. Należy również oświadczyć, że pieniądze nie pochodzą z pożyczki bankowej lub innego kredytu.
• Działka/ziemia rolna/inna nieruchomość – wycena nieruchomości, akt własności oraz potwierdzenie, że nie jest obciążona hipoteką.
• Papiery wartościowe – w ich przypadku można przedstawić np. świadectwo depozytowe.

Sprawdź również: Kredyt dla młodych małżeństw – co warto o nim wiedzieć?

Kredyt hipoteczny – ile wkładu własnego trzeba przygotować?

Minimalna wartość wkładu własnego zmieniała się w czasie. Przy nowelizacji Rekomendacji S z 2014 roku Komisja Nadzoru Finansowego zalecała wnoszenie przez kredytobiorcę co najmniej 5 proc. wartości nieruchomości. Przy kolejnych nowelizacjach było to 10 proc. (w 2015 roku), następnie 15 proc. (w 2016 roku). – a według stanu na 2024 rok minimalny rekomendowany wkład własny do kredytu wynosi 20 proc. wartości kredytowanej nieruchomości.

Co wcale nie oznacza, że bank nie udzieli kredytu hipotecznego przy mniejszej wpłacie własnej. Przeciwnie: wielu kredytodawców akceptuje wkład do kredytu na poziomie 10 proc., ale z dodatkowym zabezpieczeniem – takim jak np. wykupienie ubezpieczenia niskiego wkładu.

A czy istnieje maksymalny wkład własny, jaki można wnieść do kredytu hipotecznego? Z jednej strony bardzo wysoka wartość oznacza tutaj dla banku wysokie bezpieczeństwo, bo świadczy o sporej wypłacalności klienta, a mniejszy kredyt to niższe ryzyko. Z drugiej jednak strony wysoki wkład własny, a tym samym mały kredyt i krótki okres spłaty wiążą się dla banku z mniejszym zarobkiem. Podejście może być tu zatem indywidualne i nie ma rekomendowanego maksymalnego wkładu własnego, który ma prawo wnieść kredytobiorca.

Planujesz kredyt hipoteczny? Sprawdź swoje możliwości z prostym kalkulatorem zdolności kredytowej.

Czy wkład własny może zmniejszyć koszty kredytu?

Koszt kredytu w dużej mierze zależy od tego, ile wniesiesz wkładu własnego do kredytu hipotecznego. Możesz to łatwo zaobserwować, korzystając z naszego kalkulatora raty kredytowej i zmieniając wysokość wpłaty własnej przy tej samej wartości nieruchomości.

Duży wkład własny może obniżyć marżę banku oraz całkowitą kwotę odsetek. Ta pierwsza kwestia jest związana z oferowaniem przez część banków korzystniejszych warunków dla klientów z większym kapitałem. Z kolei niższe odsetki wynikają z krótszego okresu spłaty kredytu. Co więcej, wysoki wkład własny pozwala uniknąć kosztów ubezpieczenia, które stanowi dla banku dodatkowe zabezpieczenie spłaty.

To też może Cię zainteresować: Czy nadpłacanie kredytu hipotecznego to dobry pomysł?