Zadatek a zaliczka – czym się różnią?

Zadatek, czy może zaliczka? Wiele osób błędnie traktuje te terminy jak synonimy. Użycie odpowiedniego wyrażenia ma jednak znaczenie w przypadku niewykonania lub odstąpienia od umowy. Dowiedz się, jak rozróżnić zadatek od zaliczki i uniknąć pomyłki. A także w jakich sytuacjach zadatek i zaliczka są zwrotne.

Czym jest zadatek, a czym zaliczka?

Zadatek i zaliczka to formy płatności, jakie klient płaci przed realizacją zamówienia. Są one jedynie składową ostatecznej sumy, którą klient musi dopłacić po otrzymaniu towaru lub usługi. Warto zapamiętać, że ani zadatek, ani zaliczka nie mogą być pełną kwotą należności. Zadatek nie powinien być wyższy niż 20 procent pełnej kwoty, którą w przyszłości zapłacisz. Zaliczka zawsze jest zwrotna, nawet jeśli transakcja nie dojdzie do skutku. Zadatek z kolei jest regulowany prawnie i zabezpiecza obie strony transakcji w przypadku złamania warunków umowy.

Jaka jest różnica między zadatkiem a zaliczką?

Rozróżnienie między zadatkiem a zaliczką ma znaczenie. Jest to szczególnie istotne w przypadku, kiedy jedna ze stron nie wywiąże się z warunków umowy. Błędne użycie tych terminów może prowadzić do nieporozumień i nieprzyjemnych konsekwencji. Aby zrozumieć, czym różni się zadatek od zaliczki warto uściślić, że:

• Zadatek jest uregulowany w Kodeksie cywilnym. Według art. 394 prawnie określa się jego funkcję jako zabezpieczenie umowy. Wpłata zadatku jest rodzajem ochrony dla obu stron zawierających umowę.

• Zaliczka to rodzaj płatności, która nie jest oficjalnie sformalizowana. Służy ona jedynie rezerwacji usługi lub towaru. Wpłata zaliczki nie gwarantuje jednak realizacji transakcji, ponieważ każda ze stron może się wycofać bez poniesienia prawnych konsekwencji.

Kiedy zadatek jest zwrotny?

Co w przypadku, gdy dostawca nie dotrzyma warunków umowy z własnej winy? Czy jako klient zawsze otrzymasz zwrot zadatku? Aby uniknąć ryzyka utraty pieniędzy, warto przeanalizować różne sytuacje:

1. Gdy usługa nie może być zrealizowana z powodu winy klienta, zadatek przypada na poczet wykonawcy usługi.
2. Jeśli usługa nie może być zrealizowana z powodu winy usługodawcy, klient ma prawo ubiegać się o zwrot zadatku w podwójnej wysokości.
3. Kiedy umowa zostanie rozwiązana przez obie strony lub z powodu okoliczności niezależnych od żadnej ze stron, zadatek jest zwrotny dla klienta.

Pamiętaj, że zaliczka zawsze jest zwrotna! A więc w każdej z wyżej wymienionych sytuacji suma powinna powrócić do klienta w niezmienionej kwocie.

Odstąpienie od umowy, a zwrot zadatku

W przypadku zadatku istnieje możliwość odstąpienia od umowy w momencie niewykonania jej przez drugą stronę bez wyznaczania dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania. Wpłacając zaliczkę, nie masz takiej możliwości. Po wpłacie przez Ciebie zadatku wykonawca nie wywiązał się z warunków transakcji? Jeżeli z jakiegoś powodu dojdzie do zaniedbania warunków umowy przed dostawcę usługi lub towaru, możesz się wycofać. Wystarczy, że złożysz oświadczenie o odstąpieniu od umowy przedwstępnej. Wtedy nic nie tracisz, a Twój zadatek do Ciebie wraca. A jeżeli to klient pobrał od Ciebie zadatek i złamał zasady ustalone w umowie? Po odstąpieniu masz szansę otrzymać nawet dwukrotność wpłaconej kwoty. 

Zadatek i zaliczka, a podatek dochodowy

W przypadku podatku dochodowego, zadatek lub zaliczka nie są uznawane za przychód do momentu dostarczenia towaru lub wykonania usługi. Oznacza to, że otrzymany zadatek lub zaliczka nie mają wpływu na podatek dochodowy, dopóki umowa nie zostanie sfinalizowana. Dopiero wtedy mogą zostać zaksięgowane jako przychód na podstawie faktury końcowej.

Zadatek i zaliczka, a VAT

Natomiast w przypadku podatku VAT sytuacja jest inna. Jeśli przed dostarczeniem towaru lub wykonaniem usługi podatnik otrzymuje część należności, powstaje obowiązek podatkowy. Dlatego konieczne jest rozliczenie podatku VAT z faktury dokumentującej zaliczkę lub zadatek.

Zadatek czy zaliczka – co bardziej się opłaca?

Planujesz kupno nieruchomości, samochodu, a może czeka Cię inny duży wydatek? Jednym z aspektów, które musisz omówić ze sprzedającym, jest to, czy początkową wpłatę traktować jako zadatek czy zaliczkę. W większości przypadków stosuje się zadatek, ponieważ obie strony ponoszą równorzędne koszty w przypadku wycofania się z transakcji. Zaliczka natomiast nie chroni kupującego w takim stopniu. Jeśli sprzedający się wycofa, nie poniesie żadnych kosztów. Jedynie będzie musiał zwrócić to, co otrzymał od kupującego. Niemniej, nic nie stoi na przeszkodzie, aby strony wspólnie zdecydowały o zabezpieczeniu transakcji za pomocą zaliczki. Istnieje też opcja podziału zabezpieczenia na dwie części: zadatek i zaliczkę.

Zadatek lub zaliczka przy umowie kredytowej

Masz już przygotowane wszystkie dokumenty potrzebne do kredytu hipotecznego? Aby nie stracić zadatku z umowy przedwstępnej podczas kupna mieszkania, lepiej sprawdzić swoją zdolność kredytową wcześniej. Jeśli planujesz zakup nieruchomości i chcesz dokładnie oszacować swoje wydatki, możesz zdać się na pomoc eksperta finansowego. Warto też skorzystać z porównywarki kredytów dostępnej za darmo. Daje Ci to szansę porównania ofert różnych banków, a w tym sprawdzenia dodatkowych informacji dotyczące zadatku lub zaliczki.

Ranking kredytów hipotecznych pozwoli Ci uzyskać pełny obraz kosztów w poszczególnych ofertach kredytowych.