Kredyt hipoteczny – co to jest i kto go może dostać?

Kredyt hipoteczny to jedno z zobowiązań zaciąganych zwykle na długi okres; wysokość kredytu również jest zazwyczaj znacznie wyższa niż w przypadku innych zobowiązań. Okres kredytowania czy kwota to jednak nie wszystko, co wyróżnia kredyt hipoteczny na tle pozostałych kredytów.

Co to jest kredyt hipoteczny?

Zgodnie z ustawą z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, kredyt hipoteczny to „długoterminowy kredyt bankowy, którego zabezpieczeniem jest już ustanowiona hipoteka”. W ustawie wskazano również, że kredyt hipoteczny jest udzielany najczęściej na budowę lub zakup nieruchomości; może być też zaciągany zarówno w walucie krajowej, jak i zagranicznej, obranej przez klienta albo oferowanej przez bank. Warto jednocześnie dodać, że zaciągnięcie kredytu hipotecznego w obcej walucie jest w tym momencie możliwe jedynie w sytuacji, gdy potencjalny kredytobiorca osiąga dochód w danej walucie.

Kredyt hipoteczny – dla kogo i w jakim celu?

Należy podkreślić, że kredyt hipoteczny jest udzielany na zakup/budowę nieruchomości – niezależnie czy mowa o mieszkaniu, domu, czy działce. Zobowiązanie tego rodzaju może posłużyć zarówno do sfinansowania nabycia prawa własności, jak i np. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Na zakupionej nieruchomości ustanawiana jest wspomniana wcześniej hipoteka, będąca dla banku zabezpieczeniem na wypadek, gdyby kredytobiorca przestał spłacać zobowiązanie. W takim wypadku bank może przejąć taką nieruchomość.

Kto może wziąć kredyt hipoteczny? Podstawowym wymogiem jest ukończenie 18 lat; oprócz tego konieczne jest posiadanie odpowiedniej zdolności kredytowej. W praktyce bardzo trudno będzie zaciągnąć takie zobowiązanie osobie, która np. skończyła właśnie szkołę średnią, osiąga dochód jedynie na podstawie umowy o dzieło i nie zaciągała wcześniej żadnego innego zobowiązania. Swoją zdolność kredytową można sprawdzić m.in. przy pomocy kalkulatora zdolności kredytowej.  

Należy zresztą pamiętać, że na zdolność kredytową mają wpływ różne czynniki; o ile np. w przypadku kredytu gotówkowego na kwotę kilku czy kilkunastu tysięcy złotych dość łatwo posiadać odpowiednią zdolność (warto przy okazji zajrzeć do kalkulatora rat kredytu gotówkowego), o tyle przy kredycie hipotecznym sytuacja komplikuje się – choćby ze względu na fakt, że rata jest znacznie wyższa. To natomiast nie pozostaje bez wpływu na domowy budżet.

Warto też mieć na uwadze fakt, że co do zasady zaciągnięcie kredytu na zakup nieruchomości jest możliwe, o ile potencjalny kredytobiorca dysponuje wkładem własnym – wynoszącym 10 lub nawet 20 proc. ceny nieruchomości (w zależności od polityki kredytowej banku).

Osoby, które chcą dowiedzieć się więcej na temat formalności związanych z zaciąganiem kredytu hipotecznego, mogą przeczytać artykuł: Jak wziąć kredyt hipoteczny? Poradnik krok po kroku

Oprocentowanie kredytu hipotecznego – od czego zależy?

Na oprocentowanie kredytu hipotecznego składają się stawka WIBOR oraz marża banku. O ile banki nie mają bezpośredniego wpływu na WIBOR, o tyle już samodzielnie decydują o wysokości marży kredytu. Obecnie oprocentowanie kredytów hipotecznych w Polsce waha się w okolicy 7-8 proc.

Oprocentowanie ma jednocześnie bezpośredni wpływ na koszt kredytu hipotecznego; im wyższe, tym wyższy również całkowity koszt. Osoby, które mają zamiar zaciągnąć kredyt na zakup nieruchomości, muszą jednak mieć na uwadze, że na koszt kredytu hipotecznego, oprócz odsetek, składają się również:

• prowizja za udzielenie zobowiązania,
• dodatkowe opłaty (koszty, które kredytobiorca musi ponieść, by kredyt mógł zostać uruchomiony; przykładem może być opłata za sporządzenie operatu szacunkowego),
• koszty usług dodatkowych (np. koszt ubezpieczenia niskiego wkładu własnego).

Z tego względu warto też najpierw sprawdzić ranking kredytów hipotecznych i wybrać najkorzystniejszą ofertę.

Spłata kredytu hipotecznego

Zazwyczaj kredyt hipoteczny, ze względu na swoją wysokość, jest zaciągany na okres 20-30 lat. Nie oznacza to jednak, że kredytobiorca spłaci zobowiązanie dopiero po kilkudziesięciu latach; wiele osób, które zaciągnęło kredyt hipoteczny, spłaciło go znacznie wcześniej. Kluczem do sukcesu może okazać się regularne nadpłacanie kredytu – pod warunkiem, że kredytobiorca wybierze wariant ze skróceniem okresu kredytowania (część osób woli zamiast tego zmniejszyć miesięczną ratę kredytu). Kredytobiorcy, którzy chcą nadpłacać zobowiązanie, powinni jedynie sprawdzić, czy w ich banku nadpłata wiąże się z koniecznością poniesienia dodatkowej opłaty.

Podsumowując, kredyt hipoteczny w wielu aspektach różni się od zwykłego zobowiązania finansowego; potencjalne skutki jego niespłacania są wyjątkowo dotkliwe, a jego zaciągnięcie wiąże się z koniecznością posiadania odpowiedniej zdolności kredytowej i wkładu własnego.