Kredyt a pożyczka – jakie są między nimi różnice?

Nazwy „kredyt” i „pożyczka” są często traktowane jak synonimy – to jednak dwa różne produkty finansowe pomimo, że efektem obu jest otrzymanie pieniędzy, które trzeba oddać na ustalonych zasadach. Różnice między kredytem a pożyczką dotyczą m.in. zasad ich udzielania, regulują je też inne przepisy prawa. Tego, czym dokładnie różni się kredyt od pożyczki, dowiesz się z poniższego artykułu.

Kredyt i pożyczki – jakie mogą być ich rodzaje?

Zanim przejdziemy do omówienia prawnych różnic między kredytem a pożyczką, przyjrzyjmy się temu, co na pierwszy rzut oka widzi osoba zainteresowana dodatkową gotówką. Czyli: jakie produkty finansowe mogą być kredytem, a które pożyczką.

Do kredytów należy każdy rodzaj finansowania udzielany przez bank (kwestię tego, kto udziela kredytów, a kto pożyczek, rozwijamy w dalszej części artykułu). Kredyt może być zatem:

• gotówkowy,
• hipoteczny,
• konsolidacyjny,
• inwestycyjny,
• obrotowy,
• przy karcie kredytowej,
• przy limicie do konta osobistego,
• przy rozłożeniu płatności na raty – np. za sprzęt, wizytę lekarską,
• przy odroczeniu płatności.

Z kolei pożyczki to między innymi:

• tzw. chwilówki,
• pożyczki gotówkowe udzielane przez pozabankowe instytucje finansowe (tzw. parabanki),
• pożyczki dla firm udzielane przez parabanki,
• pożyczki pracownicze – udzielane przez zakład pracy,
• pożyczenie pieniędzy znajomemu lub bliskiej osobie,
• pożyczenie jakiegoś mienia innej osobie.

Przeczytaj również: Kredyt hipoteczny – co to jest i kto go może dostać?

Kredyt a pożyczka – podstawowe różnice

Jedna z największych różnic między kredytem a pożyczką dotyczy podstawy prawnej:

• Kredyt – umowa regulowana przez ustawę Prawo bankowe. Co więcej, banki udzielające kredytów są również zobowiązane do przestrzegania przepisów dodatkowych aktów prawnych, właściwych dla danego rodzaju kredytu. To np.:
  • Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami,
  • Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim,
  • Ustawa z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie) (tzw. ustawa antylichwiarska).
• Pożyczka – umowa regulowana przez ustawę Kodeks Cywilny. Jeżeli chodzi o pożyczkę udzielaną przez bank, to pożyczkodawca jest również zobowiązany do przestrzegania określonych przepisów Prawa bankowego. Niezwykle istotne przy tym rodzaju umowy są również reguły wskazane w ustawy antylichwiarskiej. A wszystkie kwestie, których przepisy nie regulują, określa już treść samej umowy pożyczkowej.

Druga bardzo istotna różnica między kredytem a pożyczką dotyczy tego, kto może udzielić danego zobowiązania:

• Kredyt – udzielany wyłącznie przez banki. Dotyczy to wszystkich rodzajów kredytów indywidualnych i dla firm: hipotecznego, gotówkowego (najczęściej mylonego z pożyczką), konsolidacyjnego, inwestycyjnego, obrotowego, karty kredytowej oraz wszystkich pozostałych kredytów.

Warto tu zaznaczyć, że kupowanie czegoś na raty (np. sprzętów, mebli etc.) zawsze wiąże się z zawieraniem umowy kredytowej z bankiem. Charakter kredytu konsumenckiego ma też zwykle tzw. odroczona płatność („kup teraz, zapłać później”).

• Pożyczka – mogą jej udzielać pozabankowe instytucje finansowe, firmy oraz osoby fizyczne. Umowę pożyczki można zatem zawrzeć nawet ze swoim znajomym bądź członkiem rodziny.

Interesuje Cię kredyt hipoteczny na najbardziej opłacalnych warunkach? Sprawdź ranking kredytów hipotecznych, z którym porównasz najciekawsze oferty banków.

Czym jeszcze różni się kredyt od pożyczki?

Instytucja udzielająca i podstawa prawna nie są jedynymi kwestiami, które odróżniają kredyt od pożyczki. Różnice między tymi produktami finansowymi to również:

• Cel finansowania – kredyt często musi być zawarty i przeznaczony na określony cel. Dotyczy to np. kredytu hipotecznego czy ratalnego. „Często”, ale nie „zawsze”, jak podają niektóre źródła. Istnieją kredyty gotówkowe, które można przeznaczyć na dowolny cel i nie wskazywać go bankowi. W przypadku pożyczek nigdy nie trzeba określać, na co potrzebuje się pieniędzy i pożyczkodawca nie ma prawa sprawdzać, jak zostały wykorzystane.
• Przedmiot umowy – przy kredycie zawsze jest nim określona kwota, choć kredytobiorca nie zawsze dostaje pieniądze „do ręki”. Jest tak np. w przypadku kredytu ratalnego, gdzie umowa kredytowa dotyczy konkretnej sumy, ale ta zostaje przeznaczona bezpośrednio do sprzedawcy (np. sprzętu domowego). Z kolei przedmiotem umowy pożyczkowej mogą być pieniądze, ale też określone rzeczy (oznaczone co do gatunku).
• Forma umowy – umowa kredytowa obowiązkowo musi zostać spisana, na papierze lub w formie pliku elektronicznego. Z kolei umowa pożyczki może być zawarta nawet ustnie (do 1000 zł).

To też może Cię zainteresować: Jak karta kredytowa wpływa na zdolność kredytową?

Kredyt a pożyczka: co łatwiej uzyskać?

Przy porównaniu kredytu i pożyczki pod względem procedur pominiemy pożyczki udzielane sobie przez znajomych, bo tutaj wiadomo: cały proces ogranicza się zwykle do ustalenia kwoty pożyczki i terminu jej spłaty/wysokości rat. Skupimy się zatem na różnicy między kredytem a pożyczką udzielaną przez pozabanki.

W obu przypadkach weryfikowana jest zdolność kredytowa oraz historia kredytowa osoby wnioskującej o finansowanie. Zadłużeni szukają często pożyczek bez sprawdzania baz takich jak BIK i BIG, ale w praktyce one nie istnieją. W takiej formie udzielane są tylko przez osoby prywatne. Zatem bez względu na to, który typ finansowania Cię interesuje, warto sprawdzić najpierw swoje możliwości przy pomocy bezpłatnego kalkulatora zdolności kredytowej – oszacuje, o jaką kwotę możesz się starać.

Bankowe kredyty gotówkowe i ratalne są dziś udzielane tak samo szybko, co pożyczki w parabankach. Bardziej skomplikowane oraz dłuższe procedury dotyczą przede wszystkim kredytów hipotecznych, w przypadku których trzeba dostarczyć więcej dokumentów. Nie sposób zatem konkretnie ocenić, czy łatwiej dostać kredyt, czy pożyczkę, bo wiele zależy od tego, jaki ich rodzaj Cię interesuje.

Przeczytaj też: Co to jest stopa procentowa i jakie są jej rodzaje?